Zdrowie psychiczne jest powszechnym prawem człowieka – to hasło przewodnie tegorocznego Światowego Dnia Zdrowia Psychicznego 2023. Inicjatorzy wydarzenia: Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) oraz Światowa Federacja Zdrowia Psychicznego zwracają tym samym szczególną uwagę na fakt,iż na całym świecie osoby cierpiące na choroby psychiczne w dalszym ciągu doświadczają naruszeń praw człowieka, jak wykluczanie z życia społecznego i dyskryminacja.
Czym jest zdrowie psychiczne?
Zgodnie z definicją WHO zdrowie psychiczne oznacza nie tylko brak zaburzeń czy choroby, ale także potencjał psychiczny człowieka, umożliwiający zaspokojenie własnych potrzeb, osiąganie sukcesów, czerpanie radości i satysfakcji z życia, sprzyjający nawiązywaniu i utrzymywaniu dobrych relacji z innymi ludźmi oraz aktywnemu udziałowi w życiu społecznym. Dobre zdrowie psychiczne ma kluczowe znaczenie dla naszego ogólnego zdrowia. Schorzenia psychiczne mają bowiem wpływ na zdrowie fizyczne, dobre samopoczucie, aktywność zawodową i relacje międzyludzkie.
Według WHO w ciągu najbliższych lat zaburzenia psychiczne będą jednym z głównych problemów zdrowotnych dotykających ludzkość.
Niepokojące objawy. Depresja.
Depresja nie pozwala normalnie pracować, uczyć się, jeść, spać. Najczęstsze objawy depresji to:
- przewlekły stan obniżenia nastroju,
- dominującym odczuciem jest smutek i przygnębienie,
- zaburzenia apetytu – nadmierne zajadanie się lub brak apetytu,
- brak odczuwania przyjemności,
- problemy ze snem,
- poczucie bezsilności, bezsensu życia;
- wahania nastrojów.
Jak możemy poprawić naszą kondycję psychiczną?
Aby zadbać o zdrowie psychiczne i zapobiegać depresji powinniśmy prowadzić zdrowy styl życia,a w szczególności:
- dbać o wypoczynek, wysypiać się regularnie.
- prowadzić aktywny tryb życia. Wysiłek fizyczny obniża poziom stresu i lęku oraz poprawia samopoczucie. Należy jednak mieć na uwadze, że nawet regularna aktywność fizyczna w przypadku wystąpienia choroby, nie jest w stanie zastąpić tradycyjnego leczenia farmakologicznego lub psychoterapii, lecz stanowi czynnik prewencyjny oraz wspomagający leczenie wielu zaburzeń związanych z funkcjonowaniem mózgu.
- odżywiać się zdrowo – dieta i nawyki żywieniowe odgrywają znaczące role w prawidłowym funkcjonowaniu naszego układu nerwowego. W jadłospisach warto uwzględnić dania bogate w: witaminy z grupy B, witaminę D3, cynk, kwasy tłuszczowe omega-3, magnez czy selen. Istotne jest ograniczenie przetworzonej i niezdrowej żywności, fast foodów i słodyczy.
- podtrzymywać swoje kontakty z przyjaciółmi i znajomymi. W budowaniu kondycji psychicznej pomocni są inni ludzie, stanowiący nasze wsparcie społeczne, przy czym bardziej efektywne są więzi oparte na kontaktach osobistych a nie przy pomocy mediów społecznościowych. Spędzajmy czasz tymi, których lubimy, zapewnijmy sobie dobre relacje z innymi, bądźmy na bieżąco w kontakciez najbliższymi.
Zdrowie psychiczne dzieci i młodzieży
Problemy ze zdrowiem psychicznym dotykają coraz większej liczby nastolatków i dzieci.
Jak rodzice i opiekunowie mogą uchronić dzieci przed zaburzeniami psychicznymi i depresją:
- starajmy się słuchać dziecka i szanować jego zdanie, rozmawiajmy z dziećmi o problemach, o tym,co dzieje się w szkole oraz poza nią;
- obserwujmy i zwracajmy uwagę na wszelkie zmiany w aktywności dziecka;
- spędzajmy jak najwięcej czasu razem, pomagajmy organizować czas wolny, ograniczmy czas dziecka przed ekranem komputera;
- pilnujmy prawidłowej higieny dnia – spania, aktywności fizycznej.
Poradnik Pacjenta: Jak pomóc dziecku w kryzysie psychicznym?
Gdzie szukać pomocy?
800 121 212 Telefon Zaufania Rzecznika Praw Dziecka, bezpłatnie, czynny całą dobę.
116 123 Telefon Zaufania dla Osób Dorosłych w Kryzysie Emocjonalnym, bezpłatnie, 14:00–22:00.
116 111 Telefon zaufania dla dzieci i młodzieży, bezpłatnie, czynny całą dobę.
****